افزایش تلاش دیپلماتیک اسلام آباد برای تنش زدایی در منطقه
وزیر امور خارجه پاکستان که امروز اسلام آباد را به مقصد تهران ترک کرد قرار است پس از رایزنی با مقامات ایران ،تهران را به سوی ریاض برای گفت وگو با مقامات عربستان ترک کند.
پاکستان به عنوان همسایه شرقی ایران که در گذشته نیز ایده میانجیگری در منطقه را مطرح و آن را تجربه کرده بود، این بار نیز برای میانجی گری بین تهران و ریاض پیش قدم شده است.
“عمران‌خان” نخست وزیر پاکستان که شهریورماه امسال نیز با هدف کاهش تنش به ایران و عربستان سفر کرد این بار نیز با اعزام فرستاده خود قرار است بار دیگر تلاش خود را برای میانجیگری بین ایران و عربستان افزایش دهد.
وزارت امور خارجه پاکستان امروز در اطلاعیه رسمی خود ضمن اشاره به عزیمت “شاه محمود قریشی” وزیر امور خارجه این کشور به ایران و دیدارهایی که وی در تهران‌خواهد داشت، گفت: تحولات اخیر باعث شد تا منطقه‌ای که از قبل دچار ناامنی و بی‌ثباتی بود به سمت شرایط خطرناکتری حرکت کند و این عامل باعث شد که ضرورت تنش زدایی بیشتر از گذشته احساس شود.
پاکستانی‌ها مصمم هستند تا در این سفر اطمینان دهند که اسلام‌آباد از هیچ تلاشی برای تنش‌زدایی دریغ نکرده و می‌خواهد به جای سهیم شدن در منازعات، شریک صلح در منطقه باشد.
تجربه تلخ پاکستانی‌ها از جنگیدن برای دیگران
پس از تشدید تنش‌های اخیر میان ایران و آمریکا پس از شهادت سردار سلیمانی، وزیر خارجه رژیم ترامپ از بیم واکنش ایران و محور مقاومت به شهادت سردار سلیمانی رایزنی با کشورهای مختلف از جمله دولت‌های منطقه‌ای به رایزنی پرداخت. پاکستان نیز یکی از ایستگاه رایزنی‌های تلفنی مایک پمپئو بود. وی با فرمانده ارتش پاکستان درباره حوادث مربوط به ترور سردار سلیمانی صحبت کرد و پس از آن وزیر دفاع آمریکا نیز با نفر اول نیروهای مسلح پاکستان به گفت‌وگو پرداخت.
اما برخی از گمانه‌زنی‌ها در رسانه‌های داخلی پاکستان و شایعاتی مبنی بر فشار واشنگتن بر اسلام‌آباد برای ملحق شدن به جبهه آمریکایی باعث شد تا نگرانی‌هایی میان مردم و سیاسیون پاکستان مبنی بر پیوستن دوباره این کشور به جنگ‌های خارج از خانه و یا جنگیدن برای دیگران، به وجود آید.
پاکستانی‌ها که هنوز تجربه تلخ جنگیدن برای آمریکایی‌ها به نام مبارزه با تروریسم را فراموش نکرده اند و اینکه تا امروز متحمل خسارات شدید جانی و مالی ناشی از این تصمیم هستند، هرگز نمی‌خواهند کشورشان به یک جبهه جدید ملحق شود که هدف آن ایجاد بی‌ثباتی در منطقه و تحت الشعاع قرار دادن همسایگان باشد.
پس از واکنش شدید سیاستمداران پاکستانی، رسانه‌ها و مردم این کشور به شایعات اخیر، ارتش پاکستان به صراحت اعلام کرد که این کشور نه به جنگی خواهد پیوست و نه اجازه خواهد داد تا از خاک خود علیه دیگر کشورها استفاده شود.
قریشی پیام عمران‌خان را ابلاغ می‌کند
پس از ارتش پاکستان، دولتمردان این کشور از جمله عمران‌خان نخست وزیر پاکستان نیز با یادآوری تبعات سنگین جنگ آمریکایی‌ها در افغانستان و پیوستن پاکستان به این جنگ، اعلام‌کردند که نقش اسلام‌آباد درخصوص حوادث اخیر در منطقه کمک به پیشبرد صلح خواهد بود و هیچ برنامه‌ای برای پیوستن به درگیری‌ها ندارد.
بر همین اساس وزیر امور خارجه پاکستان قرار است در دیدار با مقام‌های عالی جمهوری اسلامی‌ایران پیام “عمران‌خان” مبنی بر پیشبرد دیپلماسی و تعامل و جلوگیری از تنش‌ها را تقدیم کند.
وزارت امور خارجه پاکستان نیز در همین خصوص گفت: قریشی در تهران آمادگی پاکستان برای حمایت از هرگونه ابتکار و تلاش برای کاهش اختلافات و تنش ها با روش ای دیپلماتیک را اعلام می کند.
ماموریت دشوار
هرچند پیش‌قدمی دولت عمران‌خان برای کمک به تنش‌زدایی در منطقه با استقبال در پاکستان همراه شده اما از نظر ناظران سیاسی این کشور ماموریت میانجیگری برای اسلام‌آباد آسان نخواهد بود.
به گفته کارشناسان پاکستانی، هرچند دولت اسلام‌آباد در بحث وقایع اخیر در منطقه غیرجانبدار رفتار کرده و طرف خاصی را نگرفته است اما سایه فشار برخی از متحدان عربی و یا فرامنطقه‌ای باعث می‌شود تا موقعیت پاکستان برای میانجیگری تضعیف شود.
آنان می‌گویند:پس از رویارویی ایران و آمریکا، درخواست پاکستان برای خویشتنداری از طرف‌ها بجا است اما دولت اسلام‌آباد باید بداند که کدام طرف یا کشور هدف قرار گرفته و کدام طرف رویکرد متخاصم داشته است.
سناتور “عبد القیوم” نماینده حزب مسلم لیگ نواز در مجلس سنای پاکستان می‌گوید: هیچ شکی در رفتار غیرجانبدارانه پاکستان نیست اما دولت عمران‌خان می‌بایست واکنش جدی‌تری در اعتراض به ترور سردار سلیمانی از خود نشان می‌داد.
“خورشید محمود قصوری” وزیر پیشین امور خارجه پاکستان نیز می‌گوید:پاسخ و انتقام ایرانیان از آمریکا باعث شد تا از افزایش تنش‌ها جلوگیری شود و همزمان با آمریکا؛ متحدان منطقه‌ای این کشور نیز پیام واضح ایران را دریافت کردند که جمهوری اسلامی پاسخ کوبنده‌ای به تکرار تهاجم از جانب آمریکا و یا مشارکت هر کشوری در این تهاجم را خواهد داد.
“حامد میر” مجری نام آشنای شبکه “جیو نیوز” پاکستان معتقد است: برخی از کشورهای عربی که پاکستان از آنان به عنوان متحدان و برادران یاد می‌کند، از شرکای نزدیک آمریکا و برخی از رقبای پاکستان در شبه قاره هستند، این وضعیت تلاش‌های پاکستان را کم‌رنگ می‌کند.
وی با انتقاد از عدم حضور پاکستان در اجلاس اخیر سران اسلامی کوالالامپور، افزود: پاکستان از بیم واکنش منفی متحدان عربی حاضر به شرکت در اجلاسی که قبلا حضور در آن را پذیرفته بود، نشد بنابراین چطور می‌توان در این وضعیت دیگران را برای پذیرفتن میانجیگری قائل کرد.
وی تاکید کرد: سیاست خارجی کشور نباید اسیر خواسته‌های دیگران باشد بلکه ما باید براساس منافع خود گام برداریم.
وزارت امور خارجه پاکستان اعلام کرد: قریشی وزیر امور خارجه این کشور قرار است با همتای ایرانی و برخی از مقامات ارشد دیدار کند.
وزیر امور خارجه پاکستان فردا (دوشنبه) به عربستان سعودی نیز خواهد رفت.
