محصولات کشاورزی سیستان و بلوچستان جایگزینی مناسب برای نفت خام

محصولات کشاورزی سیستان و بلوچستان جایگزینی مناسب برای نفت خام

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- محمد مهدی یوسف نسب: ظرفیت‌های بی‌نظیر استان سیستان و بلوچستان، شامل جاذبه‌های دیدنی طبیعی، تاریخی، مذهبی و فرهنگی چند سالی است که به‌واسطه رسانه‌های نوظهور بسیار بیشتر شناخته شده است، اما با این وجود قطعاً همچنان ظرفیت‌های منحصربه‌فرد فراوانی در این استان ناشناخته مانده است که نیاز به مدت‌ها قلم‌فرسایی دارد.

یکی از مهمترین جاذبه‌های سیستان و بلوچستان اقلیم منحصر به فرد و آب و هوای خاص و مطلوب آن است به گونه‌ای که در هر فصلی از سال که به این استان سفر کنید می‌توانید هر ۴ فصل را تجربه کنید و به واسطه آن با انواع محصولات کشاورزی روبه رو شوید.

سعی شده تا بخشی از ناشناخته های کشاورزی سیستان و بلوچستان بیان شود تا شاید با شناساندن این ظرفیت های مغفول نگاه گردشگران و کار آفرینان به آن جذب شوددر این گزارش سعی شده تا بخشی از ناشناخته های کشاورزی سیستان و بلوچستان بیان شود تا شاید با شناساندن این ظرفیت های مغفول نگاه گردشگران و کار آفرینان به آن جذب شود.

سیستان و بلوچستان، مهد میوه های گرمسیری کشوراست، این استان دارای آب و هوایی مرطوب و گرم است؛ از این رو می توان سیستان و بلوچستان را مهد میوه های گرمسیری در کشور دانست.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار مهر در خصوص شرایط آب و هوایی این استان برای تولید میوه های گرمسیری اظهار داشت: خاستگاه میوه های گرمسیری که در جنوب سیستان و بلوچستان به عمل می آید شبه قاره هند است.

غلام حیدر زورقی افزود: آب و هوای گرم و مرطوب و استوایی مانند مناطق جنوبی سیستان و بلوچستان به ویژه شهرستان سرباز که به هندوستان کوچک مشهور است امکان رشد و پرورش انواع میوه های گرمسیری را میسر کرده است.  

وی ادامه داد: البته علاوه بر میوه‌های گرمسیری منحصر به فرد، مرکبات استان سیستان و بلوچستان شامل ترنج، پرتقال، گریپ فروت و نارنگی و همچنین انواع انار و میوه‌های جالیزی نیز از دیگر محصولاتی هستند که طعم آنها متفاوت از اقسامی است که در سایر نقاط کشور کشت می‌شوند.

درادامه  این گزارش سعی می کنیم تا برخی از میوه های منحصر به فرد موجود در استان سیستان و بلوچستان را به صورت خلاصه معرفی کنیم.

چیکو

چیکو، میوه ای به شکل گرد تا بیضی به قطر ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر، طول ۱۲ سانتیمتر و وزن نرمال  بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ گرم است؛ که البته در برخی از ارقام به یک کیلوگرم نیز می‌رسد.

میوه رسیده چیکو فاقد شیرآبه است و گوشت آن به رنگ قرمز، خیلی شیرین و آبدار است و طعم اسیدی کمی دارد و هسته آن نیز به رنگ سیاه براق، دوکی شکل است. حدود ۸۴% از میوه‌های چیکو خوردنی هستند.  ویتامین A و C در میوه چیکو کم است و اسیدی بودن میوه به خاطر وجود مالات (malate) است. سمت گوشتی میوه چیکو در تهیه پودر خشک، شربت، مربا، سالاد میوه‌ای و ماست استفاده می‌شود.

چیکو دارای بویی معطر است و نارس چیکو نیز تانن فراوانی دارد که برای درمان اسهال مفید است؛ همچنین از برگ آن در پایین آوردن فشارخون، سرماخوردگی و درمان سرفه استفاده می‌شود . خواص درمانی دیگر این گیاه این است که از شیرآبه چسبناک چیکو در پر کردن دندان استفاده می‌شود و له شده هسته این میوه نیز برای دفع سنگ کلیه موثر است.

گواوا

گواوا، معروف به سیب مناطق گرمسیری در گذشته‌های بسیار دور از مکزیک تا پرو کشت می‌شد؛ اما امروز کشت و پرورش آن در نقاط گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا گسترش یافته است.

گیاه گواوا درختچه‌ای همیشه سبز است که برگ‌های در برابر هم دراز و بیضی شکل دارد.  گواوا به عنوان میوه دسری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است واز درخت گواوا به عنوان حصار و همچنین گیاه زینتی نیز استفاده می‌شود. مناطق عمده کشت این محصول در دنیا کشورهای جنوب آسیا، هاوایی، کوبا، هند و در ایران برخی مناطق هرمزگان و سیستان و بلوچستان است.

در زبان بومی جنوب سیستان و بلوچستان گواوا به «زیتون محلی» معروف است؛ زیرا میوه آن چیزی شبیه زیتون و یا انار کوچک است و در بالای میوه تاجی از کاسبرگ‌ها قرار دارد. میوه آن گوشت‌دار است و دانه‌های آن مانند دانه‌های انگور در گوشت قرار دارد، رنگ میوه قرمز یا زرد است، میوه آن شیرین است و آن را خام یا پخته به شکل مربا و ژله می‌خورند. شستشو با جوشانده آن برای رفع ناراحتی پوستی، جرب و زخم به کار می‌رود. میوه گواوا قابض است ومیوه آن برای دیابت مفید است؛ منبع عالی فیبر است، بنابراین به رفع یبوست کمک می‌کند وجوشانده برگ و پوست آن قاعده‌آور است.

پاپایا (خربزه درختی)

پوست این میوه ابتدا سبز است و زمانی که کاملاً رسیده و آماده مصرف شود، به رنگ زرد کهربایی تا کمی نارنجی درمی‌آید. این میوه‌ی آبدار، گوشتی زرد، نارنجی یا صورتی و بافتی نرم و شیرین دارد؛ درون گوشت پاپایا دانه‌های سیاه کوچک زیادی وجود دارد که تلخ مزه هستند.

از آنجا که میوه نرسیده حاوی میزان زیادی لاتکس است، می‌تواند باعث تحریک انقباضات شود؛ به همین دلیل بهتر است قبل از مصرف آن را بپزید ابعاد میوه پاپایا حدود ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر است.

این میوه در تهیه سالاد و اسموتی کاربرد زیادی دارد  و خواص و فواید پاپایا بسیار زیاد است برای مثال این میوه، حاوی آنزیمی به نام «پاپایین» است که زنجیره‌های پروتئینی ماهیچه‌های گوشت را می‌شکند و هضم آن را ساده‌تر می‌کند.

پاپایا سرشار از آنتی اکسیدان‌هایی مانند کاروتنوئید و لیکوپن، فیبر، انواع ویتامین مانند ویتامین آ و ث و مواد معدنی است. کاروتنوئیدهای موجود در این میوه مانع از چسبیدن و رسوب کلسترول در دیواره رگ‌های خونی می‌شود و می‌تواند از سکته‌های قلبی جلوگیری کند.

این میوه کالری کم و فیبر بالایی دارد؛ پس مصرف آن اشتها را پایین می‌آورد و می‌تواند با کم کردن حجم غذای مصرفی، باعث کاهش وزن و لاغری شود و فیبر موجود در این میوه هم، کلسترول بد خون را کاهش می‌دهد.

جمبو
جمبو نام درخت میوه دار و همیشه سبزی است که در شهرها و مناطق ساحلی جنوب ایران می‌روید. این درخت گرمسیری، بومی کشورهای هند، سریلانکا، بنگلادش و اندونزی است و نام این درخت در ایران برگرفته از نام هندی آن است.

از آنجایی که درخت «جمبو» تاج و منظره زیبایی دارد در بسیاری از مناطق رویش به عنوان درخت زینتی و سایه دار استفاده می‌شود. چوب آن محکم است و در مقابل آب استقامت زیادی دارد. در برخی کشورها از چوب جمبو برای ساخت تراورس و ابزارآلات کشاورزی و روستایی و نیز سوخت استفاده می‌شود.

از پوست این درخت در صنعت چرم‌سازی استفاده می‌شود. گل‌های این درخت نیز مورد علاقه زنبورهای عسل است و به همین خاطر در صنعت زنبورداری مؤثر می‌باشد. در جنوب ایران گلدهی این درخت در فروردین و اردیبهشت ماه‌است و در ماه‌های تیر و مرداد ثمر می‌دهد.

میوه رسیده جمبو، سیاهرنگ است و به شکل و اندازه زیتون یا کمی بزرگتر است. میوه جمبو که به صورت خوشه‌ای است، نخست کوچک و سبز است رفته رفته بزرگتر و به رنگ سیاه در می‌آید. میوه جمبو هسته بزرگی دارد که سخت نیست. بخش خوردنی آن نرم و آبدار است؛ جمبو کال گس و ترش است ولی میوه رسیده شیرین و کمی ترش است.

از جمبو می‌توان سرکه، ژله و انواع شربت‌ها را تهیه کرد. سرکه جمبو به دلیل خوشرنگ و معطر بودن در سراسر کشور هند ساخته و استفاده می‌شود. جمبو دارای انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی است. علاوه بر اینها، بخش‌های مختلف این گیاه ارزش دارویی دارند، به ویژه هسته‌های جمبو در درمان و کنترل بیماری دیابت مؤثرند.

در ادیان بودایی و هندی درخت جمبو مقدس و محترم است و افسانه‌های زیادی درباره آن وجود دارد.

محصولات کشاورزی جایگزینی مناسب برای نفت خام

صالحه طاهری، کارشناس کشاورزی در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: استان سیستان و بلوچستان توانمندی‌ها و استعدادهای خاصی در تولید انواع محصولات گرمسیری و نیمه گرمسیری و همچنین محصولات خارج از فصل و تولیدات دامی و شیلاتی دارد.

وی با بیان اینکه  مهم‌ترین راه رونق کشاورزی در سیستان و بلوچستان استفاده بهینه از آب و خاک، اجرای طرح‌های نوین آبیاری به ویژه انتقال آب با لوله و توسعه صنعت بیمه آب و خاک کشاورزی است، افزود: سهم عمده ای از اشتغال استان وابسته به بخش کشاورزی است.

قطعا با بررسی استعدادهای کشاورزی سیستان و بلوچستان و برنامه ریزی علمی و هدفمند می توان تولید محصولات کشاورزی و همچنین ارزش افزوده آن ها در استان را افزایش داد

وی تصریح کرد: قطعا با بررسی استعدادهای کشاورزی سیستان و بلوچستان و برنامه ریزی علمی و هدفمند می توان تولید محصولات کشاورزی و همچنین ارزش افزوده آن ها در استان را افزایش داد.

این کارشناس کشاورزی با اشاره به اینکه سیستان و بلوچستان درحوزه شیلات نیز دارای قابلیت های بسیارخوبی است، ادامه داد: این استان علاوه بر اینکه ظرفیت پرورش میگو و ماهیان گرمابی را دارد در حوزه پرورش ماهیان سردابی نیز از ظرفیت های خوبی برخودار است.

وی از حوزه دام و دامپروری به عنوان دیگر قابلیت سیستان و بلوچستان یاد کرد و بیان داشت: بخش گیاهان دارویی، تولید  ۸۰ نوع خرما، تولید موز، انبه، تولید انگور یاقوتی زودرس و … از جمه دیگر ظرفیت های کشاورزی این استان پهانور و ۴ فصل است.

طاهری با اشاره به این‌که صادرات یکی از آیتم‌های رونق اقتصادی و توسعه جامعه است، تصریح کرد: در شرایط کنونی کشور که اشباع بازار داخلی و تحریم‌ها را داریم، محصولات کشاورزی می‌توانند جایگزین خوبی برای صادرات نفت خام با توجه به موقعیت ژئوپولوتیک ایران باشند.