نبود زیرساخت‌ها برای روغن‌کشی زیتون/عرضه محصول طارم به نام رودبار
خبرگزاری مهر ـ گروه استان‌ها: زیتون محصولی که با توجه به ارزش بالای غذایی دارای جایگاه ویژه در سبد غذایی خانواده‌ها است، محصولی که از هر بخش آن استفاده می‌شود و سهم به‌سزایی در سلامت‌بخشی به زندگی انسان‌ه دارد.
ورود واحدهای صنعتی زیتون به بحث احداث تصفیه‌خانه خوب نیست و متأسفانه این واحدها در این زمینه هزینه نمی‌کنند و با این کار باعث از بین بردن زمین کشاورزی می‌شوند. هم‌زمان با توسعه کشت یک محصول باید شرایط فرآوری، نگه‌داری و عرضه محصول تولید شده نیز مورد تاکید قرار گیرد و به همه مسائل زیست‌محیطی و بهداشتی توجه شود. هر بخشی از گیاه پس از فرآوری به نوعی مورد نیاز و استفاده جامعه است.
رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان در گفتگو با خبرنگار مهر، به فرآوری زیتون در استان زنجان اشاره کرده و می‌گوید: با توجه به تلاش کشاورزان طارمی، امسال در حدود ۴۵ تا ۵۰ هزار تن تولید زیتون در شهرستان طارم بوده است.
جواد تاراسی با بیان اینکه «روغن» جزو محصولات استراتژیک بوده و تولیدی استان نسبت به کشور و سهمیه ابلاغی خیلی بالا و قابل تمجید از کشاورزان طارمی است، می‌افزاید: ارقامی که در طارم وجود دارد، بر اساس گزارش‌ها بازار مناسب و حد مطلوب است که با توجه به شرایط کشور پیش‌بینی شده است.
بهره‌برداران در بحث صنایع تبدیلی فعال توجه کنند که روغن‌گیری بعد از برداشت بلافاصله انجام شود تا شرایط روغن زیتون به‌عنوان برند طارم خوب باشد
رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان با بیان اینکه ارقام زیتون از کیفیت خوبی برخوردار است و قیمت بالایی دارد، تصریح می‌کند: بهره‌برداران در بحث صنایع تبدیلی فعال توجه کنند که روغن‌گیری بعد از برداشت بلافاصله انجام شود تا شرایط روغن زیتون به‌عنوان برند طارم خوب باشد.
وی با بیان اینکه به اندازه کافی مجوز برای تبدیل زیتون به صنایع تبدیلی در استان صادر شده و مشکلی وجود ندارد، می‌گوید: مشکلی از نظر جذب نداریم.
رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان با بیان اینکه سال گذشته در بحث مجوز صنایع تبدیلی و تبدیل محصولات کشاورزی به صنایع تبدیلی در سطح کشور رتبه اول را کسب کردیم، افزود: امسال هم این موفقیت را کسب خواهیم کردیم.
تاراسی با بیان اینکه سطح زیر کشت محصول زیتون در شهرستان طارم ۲۰ هزار هکتار است که از این مقدار ۱۲ هزار هکتار بارده و ۸۰۰۰ هزار در مرحله نهال است، یادآور می‌شود: در شهرستان طارم ۳۰ هزار تن زیتون در سال گذشته تولید شده که از ۴۵ درصد محصول زیتون کشور را شامل می‌شود، زنجان بزرگ‌ترین تولیدکننده زیتون کشور است.
رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان ادامه می‌دهد: پارسال میزان تولید زیتون ۳۰ هزار تن، روغن زیتون ۲۰۰۰ تن، تناژ زیتون برای فرآوری ۲۱ هزار تن و تناژ فرآوری شوری نیز ۱۳ تن بوده است.
تاراسی از وجود ۳۲ واحد فرآوری زیتون در شهرستان طارم خبر داده و می‌گوید: ۱۶ واحد فرآوری زیتون پروانه بهره‌برداری را از سازمان جهادکشاورزی اخذ کردند.
فعالیت ۷ واحد روغن کشی زیتون
وی از وجود ۷ واحد روغن‌کشی خبر داده و ظرفیت اسمی این واحدها را ۲۱ هزار و ۳۲۰ تن اعلام کرده و می‌افزاید: این واحدها اقدام به روغن‌کشی ۹ هزار تن در سال گذشته کردند.
رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان همچنین از وجود ۶۳۰ واحد و کارگاه خانگی فرآوری زیتون در شهرستان طارم خبر داد.
سوءمدیریت دلیل اصلی ناشناخته ماندن زیتون طارم
رئیس شورای ملی زیتون ایران، دلیل اصلی ناشناخته ماندن زیتون طارم و عرضه شدن آن به نام سایر شهرها را سوءمدیریت مسئولان استانی اعلام کرد.
مهدی عباسی با بیان اینکه در حال حاضر نیمی از زیتون برای استحصال روغن و نیمی دیگر برای کنسرو برداشت می‌شود، افزود: این آمار می‌تواند خبر خوبی برای صنعت زیتون و هدفی که دنبال می‌کند باشد و در واقع می‌توان گفت که با این روند، این صنعت به طرح طوبی نزدیک‌تر می‌شود.
عباسی با تاکید بر اینکه وظایف و تکالیف دولت از این به بعد این است که در بحث نظارت واردات روغن زیتون و در بحث اعمال ممنوعیت واردات در فصل برداشت، به معنای واقعی کلمه وارد کار شود، ادامه داد: بی‌تردید در این صورت بحث تحقق خودکفایی در روغن زیتون، دور از دسترس نخواهد بود.
عباسی با تاکید بر اینکه سوءتدبیر مقامات استان باعث شده است تا زیتون طارم همچنان ناشناخته باقی بماند، اظهار کرد: وقتی مقامات استان به نامه‌های ما به عنوان رئیس شورای ملی زیتون ایران پاسخ نمی‌دهند، همین امر باعث می‌شود تا زیتون طارم به نام زیتون رودبار وارد بازار شود.
رئیس شورای ملی زیتون ایران افزود: نیاز مبرم زیتون این است که مجتمع زیتون در استان استقرار یابد که متاسفانه مقامات استانی هیچ‌گونه همراهی در این زمینه نداشته‌اند، این در حالی است که وظیفه ذاتی مقامات استانی، همراهی تشکل‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد است و این همراهی در سایر استان‌ها دیده می‌شود.
وی ایجاد مجتمع‌های زیتون در آزادراه زنجان ـ تهران را تنها راه برون‌رفت از این مشکل دانست و گفت: هیچ راه دیگری برای شناخته شدن و عرضه زیتون به نام طارم نداریم. این محصولات باید در قالب مجتمع‌های بزرگ به نام زنجان عرضه شود. متاسفانه عدم تحقق این موضوع باعث شده است که دولت ۳۵ میلیارد تومان ارزش‌افزوده حاصل از فروش زیتون را از دست بدهد، در حالی که این ارزش‌افزوده نصیب سایر استان‌ها می‌شود.
معاون بهداشت دانشگاه علوم‌پزشکی استان زنجان نیز با اشاره به لزوم فرآوری و استحصال روغن زیتون و با توجه نبود زیرساخت‌های لازم که باعث به وجود آمدن مشکلات زیست‌محیطی و بهداشتی در شهرستان طارم شده است، می‌گوید: باید دستگاه و سیستم تصفیه برای روغن‌کشی روغن زیتون در واحدهای فرآوری زیتون راه‌اندازی شود.
محمدرضا صائینی، میزان دبی فاضلاب واحدهای روغن‌کشی را ۱۲ هزار و ۸۰۰ مترمکعب در ماه اعلام کرد و گفت: این واحدها در سه ماه از سال فعالیت می‌کنند که در جمع ۳۸ هزار و ۴۰۰ مترمکعب میزان دبی این واحدهای روغن‌کشی است.
وی میزان حجم فاضلاب واحدهای فرآوری زیتون صنعتی را ۱۰ هزار مترمکعب و میزان فاضلاب فرآوری حجم خانگی را نیز ۸۰۴۸ مترمکعب در سال گذشته اعلام کرده و می‌افزاید: ۹۶ هزار و ۴۰۰ مترمکعب فاصلاب وارد محیط زیست شده است.
اثرات زیست‌محیطی و بهداشتی وارد شده به خاک و نباتات، آب‌های سطحی و زیرزمینی، محصولات باغی و زراعی و آبزیان و حیات‌وحش از مضرات ورود فاضلاب این واحدها به محیط زیست است
معاون بهداشت دانشگاه علوم‌پزشکی استان زنجان، افزودنی‌ها برای فرآوری زیتون را کلسیم، دی‌اکسید سدیم، نمک و اسد سیتریک اعلام کرده و یادآور می‌شود: اثرات زیست‌محیطی و بهداشتی وارد شده به خاک و نباتات، آب‌های سطحی و زیرزمینی، محصولات باغی و زراعی و آبزیان و حیات‌وحش از مضرات ورود فاضلاب این واحدها به محیط زیست است.
معاون نظارت محیط زیست استان زنجان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر می‌افزاید: واحدهای صنعتی برای تصفیه‌خانه هزینه نمی‌کنند.
علی اسدی با بیان اینکه ورود واحدهای صنعتی زیتون به بحث احداث تصفیه‌خانه خوب نیست، اظهار می‌کند: متأسفانه این واحدها هزینه نکردند.
معاون نظارت محیط زیست استان زنجان می‌گوید: در مجموع در شهرستان حدود ۳۰۰۰ تن نمک مصرف و از طریق آب به چاه و رودخانه هدایت می‌شود و اگر باعث شوری آب‌های زیرزمینی شود، زمین‌های کشاورزی از دست می‌رود و این خطر برای محیط زیست است.
واحدهای صنعتی زیتون طبق قانون موظف هستند از طریق مشاور هزینه کرده و تصفیه‌خانه بزنند
اسدی با بیان اینکه ضروری است مدیریت لازم در این زمینه انجام شود، می‌گوید: واحدهای صنعتی زیتون طبق قانون موظف هستند از طریق مشاور هزینه کرده و تصفیه‌خانه بزنند. تعدادی از این واحدها آمدند ولی چون خروجی استاندارد نیست، مجوز صادر نشده است.
وی با بیان اینکه برای ۵۰۱ تن زیتون، ۲۰۰۰ لیتر محلول مصرف می‌شود، ابراز می‌کند: ۱۶۰ کیلوگرم نیز نمک نیاز است.
معاون نظارت محیط زیست استان زنجان بر ساماندهی واحدهای خانگی روغن‌کشی در شهرستان طارم تاکید کرده و خاطرنشان می‌کند: توجه نکردن به این امر مهم باعث بروز بسیاری از مشکلات خواهد شد. همچنین بر لزوم بهره‌گیری از دانش و تکنولوژی روز دنیا در زمینه تولید روغن زیتون تاکید می‌شود.
طارم را باید به دلیل شرایط خاص اقلیمی که دارد، بزرگ‌ترین قطب کشاورزی استان زنجان قلمداد کرد و بی‌تردید زیتون یکی از استراتژی‌ترین محصولاتی است که در این منطقه تولید شده و از جایگاه ویژه‌ای در کشور برخوردار است. شهرت طارم در تولید زیتون را می‌توان با رجوع به آماری که در دنیا از خود به جای گذاشته است، دریافت، جایی که این شهرستان برای چندمین بار توانست رکورد جهانی برداشت زیتون را به خود اختصاص دهد.
علاوه بر همه این موارد، یکی دیگر از رکوردهایی که شهرستان طارم در این زمینه از آن خود کرده، مربوط به بانک ژن‌های زیتون خاورمیانه است که از این حیث یکی از بزرگ‌ترین‌ها در این منطقه به‌شمار رفته و در حال حاضر ایستگاه تحقیقات زیتون طارم، با در نظر گرفتن ژنوتیپ‌ها و ارقام موجود بین ایستگاه‌های زیتون کشور، مقام اول را دارد.
زیتون طارم در برهه‌ای از سال توانسته از بار سنگین دغدغه‌های اشتغال کاسته و افرادی را در قالب کارگران فصلی از استان‌های گیلان، اردبیل، شهرستان‌های استان زنجان، کهگیلویه و بویراحمد، شهرکرد، اردبیل، کرمانشاه، کردستان و … در دل خود جای دهد.
امروز نگاه ممتد زیتون‌کاران شهرستان طارم به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان این محصول استراتژی به دست مسئولان است تا با تدبیر خود اجازه جولان دلالان را در این عرصه ندهند که چند سالی است کام زیتون‌کاران طارمی را تلخ کرده‌اند.
