گزینه نظامی یا دیپلماسی
روزنامه اعتماد در یادداشتی به قلم محمود فاضلی، نوشته است: ادامه پیشروی‌های ارتش سوریه برای محاصره تروریست‌ها در آخرین پایگاه‌های خود در مناطق شمال‌غرب این کشور در استان‌های ادلب و حلب و حمله به کاروان نیروهای نظانی ترکیه در منطقه جبل‌الزوایه واقع در حومه ادلب که دست‌کم موجب کشته شدن ۳۴ نظامی ترکیه و زخمی شدن ده‌ها نفر شده است بی‌تردید ترکیه را در شرایط دشواری قرار داده است. اردوغان در واکنش به این حمله اعلام کرد که این کشور در پاسخ به این حمله، مواضع ارتش سوریه را هدف قرار می‌دهد. وزیر امور خارجه ترکیه نیز با دبیر کل ناتو تلفنی گفت‌وگو کرد. امریکا نیز مدعی شد در کنار ترکیه که متحدمان در ناتو است، می‌ایستیم و خواستار پایان فوری تهاجم نیروهای نظام سوریه، روسیه و نیروهای مورد حمایت ایران هستیم. اردوغان در حالی تحولات جاری در ادلب را «جنگ» می‌خواند که نگرانی از وضعیت نیروهای نظامی ترکیه در سوریه از سوی نمایندگان مجلس این کشور نمایان‌تر شده است. به‌زعم نمایندگان مجلس که طبق قانون اساسی تنها مرجع تصمیم‌گیری برای جنگ است از جزییات و اهداف آن بی‌خبر هستند، عملا در بی‌خبری قرار دارند. در هیچ جا مجوز عملیات برون‌مرزی که در مجلس ترکیه به منظور انجام عملیات برون‌مرزی ارتش این کشور به تصویب رسیده است، عباراتی مبنی بر اینکه ترکیه وارد جنگ شود، جایی ندارد.
مجلس ترکیه مجوز عملیات برون‌مرزی را نه برای جنگ، بلکه برای تامین صلح تصویب کرده است. این درحالی است که رییس‌جمهور ترکیه بدون مشورت با مجلس از جنگ سخن می‌گوید. دولت و حزب عدالت و توسعه و حامیان آن از عملیات نظامی که موجب کشته شدن سربازان ترکیه شده است شدیدا دفاع می‌کنند. به‌زعم مخالفان اردوغان، در شرایطی که جنگنده‌های روسیه–سوریه نظامیان ترکیه در ادلب را بمباران می‌کنند، چرا عناصر هوایی ارتش ترکیه از نظامیان این کشور که در ادلب حضور دارند، حفاظت نمی‌کند؟ در حالی که عملیات «چشمه صلح» که از ۹ اکتبر ۲۰۱۹ به بهانه بقای دولت و ملت آغاز شد و اردوغان رییس‌جمهور ترکیه هدف از انجام این عملیات را ایجاد یک کریدور برای پاکسازی سراسر مرز ترکیه با سوریه از وجود عناصر گروه تروریستی پ. ی.د/ی. پ.گ به عنوان شاخه گروه تروریستی پ. ک.ک در سوریه اعلام کرده بودند، آیا اساسا نتیجه رضایت‌بخشی برای آنکارا داشته است؟ یا آنکارا صرفا به یک منطقه کوچک راضی شده و مناطقی همچون «کامیشلی و کوبانی» به عنوان مراکز مدیریت پ. ی.د/ی. پ.گ همچنان باقی هستند.
شهر «منبج» در استان ادلب که دولت برای پاکسازی آن از عناصر گروه پ. ی.د/ی. پ.گ هیاهو ایجاد کرده بود نیز همچنان تحت مدیریت این گروه است.
اردوغان اعلام می‌دارد ترکیه تا نابودی آخرین تروریست‌ها در سوریه و عراق به مبارزه خود ادامه خواهد داد و ما می‌دانیم که هنوز برخی تروریست‌ها در منطقه امن ایجاد شده حضور دارند. این مناطق از وجود تروریست‌ها پاکسازی نشده است. نمی‌توانند ما را فریب دهند. هنوز هم تروریست‌ها از بعضی مناطق خارج نشده‌اند. شرق و جنوب راس‌العین نیز از وجود تروریست‌ها پاکسازی نشده است. وقتی می‌گویند نفت را دوست داریم، تروریست‌هایی که همراه با آنها نفت را تولید کنند، وجود دارند. تروریست‌ها از این حوزه‌های نفتی بهره‌برداری کرده و به نیروهای امنیتی ما حمله می‌کنند. ما به تماشای این وضعیت نخواهیم نشست.
از دیگر پرسش‌های مخالفان از دولت ترکیه، تعداد دقیق قربانیان این کشور در لیبی است که دولت تعداد آن را پنهان کرده و تنها به عبارت «شماری از نظامیان ترکیه به شهادت رسیده‌اند»، بسنده می‌کند. خبرگزاری رویترز به نقل از سخنگوی خلیفه حفتر از کشته شدن ۱۶ نفر از نظامیان ترک در لیبی خبر می‌دهد این درحالی است که اردوغان، طی توضیحاتی، اعلام کرد که در لیبی شماری از نظامیان ترک و همچنین تعدادی از عناصر ارتش ملی سوریه به شهادت رسیده‌اند. اردوغان اخیرا به استفاده از عبارت «چند شهید» توسط خبرنگار «فوکس تی‌وی» به شدت واکنش نشان داد و از این رسانه خواست مانند یک روزنامه و یک ارگان رسانه‌ای جدی عمل کرده و یاد بگیرد تولید اخبار دروغین را کنار بگذارد. او مدعی است مواضع اپوزیسیون به من مربوط نمی‌شود. اپوزیسیون ابتدا خود را محاکمه کرده و اقدامات خودش را ارزیابی کند.
مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه نیز در جدیدترین موضع‌گیری خود تاکید کرده، انتظار داریم دولت اسد حملات خود در ادلب را متوقف کند. آنچه ما انتظار داریم این است که دولت اسد اکنون از مناطقی که اشغال کرده است، یعنی مرزهایی که در چارچوب توافق منبج تعیین شده‌اند، خارج شود، مردمانی که در این شرایط سرما مجبور به ترک خانه‌های‌شان شده‌اند، به خانه‌های خود برگردند و برای این منظور یک کریدور باز شود. اما بدون تامین آتش‌بس، این امر غیرممکن است.
آنکارا همزمان به فعالیت‌های دیپلماتیک خود در این زمینه ادامه می‌دهد. در پی تماس تلفنی اردوغان-پوتین و اتفاق‌نظر هر دو درخصوص ادامه تماس‌ها میان دو کشور در تمامی سطوح و نگاه سرد دو طرف به راه‌حل نظامی در ادلب، انتظار می‌رود به زودی هیاتی متشکل از دیپلمات‌ها و مسوولان نظامی و اطلاعاتی روسیه در سفر به ترکیه گفت‌وگو کنند. بی‌شک نتایج مذاکرات با هیات روسیه و گام‌هایی که ظرف این مدت در میدان برداشته خواهد شد موضع ترکیه را مشخص خواهد کرد.
