یادداشت|ناهماهنگی درون بخشی، مانع اصلی عدم تحقق اهداف بخش کشاورزی

یادداشت|ناهماهنگی درون بخشی، مانع اصلی عدم تحقق اهداف بخش کشاورزی

ناهماهنگی درون سازمانی ناشی از بی توجهی مسوولین مربوطه، از عوامل اصلی تحقق نیافتن اهداف بخش کشاورزی است.

– یادداشتخدابخش داودی؛ دبیر جامعه مهندسین استان ایلام: بخش کشاورزی استان ایلام با 18 زیر بخش تابعه، وابسته، منابع و امکانات فراوان، متاسفانه در شرایط فعلی و علی رغم تلاش برخی مدیران دلسوز و برخوردار از روحیه بسیجی و تفکر جهادی از نارسایی و ترکیب ناموزون مدیریتی سازمان رنج می برد و به دردی مزمن تبدیل شده است.

ناهماهنگی درون بخشی و ناکارآمدی مدیریتی ناشی از بی دقتی در اجرای اصل شایسته سالاری و انتخاب مدیران بعضا با سوابق عملکردی ضعیف، عملا دستیابی به اهداف اسناد فرادست مانند سند چشم انداز بیست ساله، برنامه ششم توسعه و سیاست های کلی بر عهده داشته اند با وجود منابع اکولوژیکی و طبیعی غنی استان، علمی و عقلایی به نظر نمی رسد.

  زیر بخش زراعت با رتبه 27 کشوری از نظر تولید و ناچیز بودن میزان کنونی بهره وری آب با رقم 625/.

کیلوگرم بر متر مکعب در مقایسه با مقیاس جهانی 8/1-5/2 کیلوگرم بر متر مکعب و شاخص ملی  320/1 کیلوگرم بر متر مکعب  و هدف گذاری 6/1 کیلوگرم بر متر مکعب برنامه ششم توسعه در سال پایانی برنامه(1400) و مصرف 92 درصدی کل آب استان، عملا  در سطح کشور، حرفی برای گفتن ندارد؛ رییس سازمان کنونی، قبلا مسوولیت این زیر بخش را نیز بر عهده داشته است.

زیر بخش دام و طیور، شرایطی به مراتب بهتر از دو زیر بخش قبلی از نظر کمی و تا حدودی کیفی دارد هر چند با اهداف و مبانی سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و پتانسیل استان به ویژه مقوله مهم بهره وری، هنوز هم فاصله زیادی دارد.

حوزه منابع طبیعی با وجود در برگرفتن بالای 70 درصد وسعت استان، هنوز نتوانسته است دیدگاه مثبت مسوولان ارشد استان را از نظر سرمایه گذاری و بودجه عمرانی با خود همراه کند به علاوه این که کم توجهی شدید به نقش آموزش های ترویجی، پژوهش های کاربردی و مشارکت مردم و غلبه تفکر حفاظت دولتی و شبه نظامی در این زیر بخش، عملا دامنه تخریب و هزینه را در  عرصه جنگل ها و مراتع، وسیع تر کرده است.

  در حوزه شیلات با وجود عدم دسترسی به آب های آزاد، نسبت به چهار زیر بخش دیگر در زمینه تولید و بهره گیری مناسب از منابع از وضعیت مطلوب تری برخوردار است که به نظر می رسد این مهم ناشی از وجود مدیری دلسوز و پیگیر در راس این تشکیلات باشد؛ هر چند در این عرصه نیز جا برای پیشرفت های بیشتر و ارتقاء بهره وری، هنوز هم وجود دارد و نباید خود را به وضعیت فعلی محدود کنیم.

از میان عملکرد زیر بخش های پشتیبان، عملکرد مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزی و مدیریت آب و خاک بیشتر از بقیه نمود دارد اگر چه بخش های اجرایی نتوانسته اند به درستی از ظرفیت های وسیع این دو زیر بخش استفاده کنند.

حدود 112 هزار هکتار اراضی آبی قابل بهره برداری و مجهز شدن بالغ بر90  هزار هکتار از این اراضی به  شیوه های نوین آبیاری شامل تحت فشار، کم فشار(لوله) و ثقلی از جمله کانال درجا و پیش ساخته که به لطف مردم ولایتمدار این دیار و عمدتا از محل صندوق توسعه ملی صورت گرفته است.

فرصت عظیم و کلانی را در اختیار استان قرار داده ولی متاسفانه به دلیل سوء مدیریت، تاکنون به نحو مطلوب از این ظرفیت استفاده نشده است و شاهد این مدعا نیز پایین بودن میزان بهره وری آب محصولات زراعی با رقم ناچیز 625/0 کیلو گرم بر متر مکعب و مصرف بیش از 1 میلیارد متر مکعب آب کشاورزی ( 92 درصد کل آب مصرفی استان) و نامحسوس بودن میزان صرفه جویی در آب است.

با یک نگاه کوتاه به وضعیت کلی 5 زیر بخش اجرایی، می توان به این نتیجه رسید که مدیریت ارشد سازمان عملا رشته سازمان دهی، نظارت و هماهنگی درون بخشی را از دست داده است؛ از نظر نیروی انسانی و توزیع و ترکیب رشته ای و جنسیتی به ویژه در سطح مراکز جهاد کشاورزی به عنوان خطوط مقدم خدمت رسانی به مردم (وظایف هدایتی،حمایتی و نظارتی) وضعیت به مراتب بدتر از مدیریت در  بخش های اجرایی است.

استخدام حدود 400 نفر کارشناس در چند سال اخیر بدون توجه به جنسیت و رشته تحصیلی افراد و ظرفیت ها و نیازهای منطقه ای، تحت عنوان کارشناس مروج در سطح مراکز جهاد کشاورزی و انتقال زود هنگام، بی برنامه، بی مورد، سلیقه ای و به تعبیر بهتر غیر قانونی به سوی مرکز استان، مراکز شهرستان ها و تشکیلات بعضا اضافی تحت عنوان مراکز حومه را باید به مجموع  بی تدبیری های انباشته ی سازمان در سال های اخیر افزود.

 از طرح نظام نوین ترویج کشاورزی سه مولفه ی پهنه بندی عرصه های تولید، سازمان دهی و تجهیز مراکز جهاد کشاورزی و مدیریت دانش و اطلاعات کشاورزی ( AKiS )، تنها اسمی از مولفه پهنه بندی آن هم بر صفحه کاغذ باقی مانده و خبری از دو مولفه ی دیگر که یکی زیر ساخت و دیگری نتیجه و محصول کار است، وجود ندارد.

سامانه ملی تحت عنوان پهنه بندی و مدیریت داده های کشاورزی، عملا در استان، بدون نظارت رها شده و محتوای آن هیچ گونه سندی”ت قابل اعتماد و اطمینانی ندارد.

  مرکز تحقیقات باید ارتباطش با بخش های اجرایی را بیشتر و سازمان یافته تر کند و بردامنه پژوهش های کاربردی با محوریت انطباق ارقام زراعی و باغی با شرایط خشکسالی و ارتقاء بهره وری در حوزه دام و طیور و شیلات و همچنین بهبود وضعیت جنگل ها و مراتع بیفزاید.

تعاون روستایی به عنوان متولی تشکل های مردمی و تعاونی های کشاورزی، باید مشکلات ساختاری، آموزشی، ترکیب مدیریتی، نظارت بر عملکرد و حمایت سازمان یافته از تشکل های مردمی را با حفظ توازن موضوعی در کلیه زیر بخش های اجرایی(زراعت، باغبانی، دام و طیور، شیلات و منابع طبیعی) را با همراهی مردم و بر اساس یک راهبرد مشخص ،حل و فصل کند.

دامپزشکی و حفظ نباتات به عنوان دو زیربخش بهداشت و درمان دامی و گیاهی، فعالیت های خود را باید به ترتیب با برنامه زیر بخش های دام و طیور و شیلات و زراعت، باغبانی و منابع طبیعی هماهنگ کنند.

زیر بخش مکانیزاسیون به دلیل محاسبه ضریب مکانیزاسیون بر اساس ماشین آلات مستهلک (عمر بالای 13 سال) ، فقدان برنامه ریزی لازم برای ورود به عرصه های دیگر غیر از زراعت مانند باغبانی، دام و طیور، شیلات و منابع طبیعی و عدم وجود راهبرد مشخص در زمینه ی تولید، نوآوری و فناوری، این روزها، حال و روز خوبی” ندارد.

از همه این ها که بگذریم، زمان بررسی عملکرد، هر کدام از زیربخش ها، نمره ی خود را 20 اعلام می کنند در حالی که نمره کلی سازمان مستند به آماری که قبلا ذکر کردیم نمره قابل قبولی نیست.

انتهای پیام/ 
کلید واژه ها: بخش کشاورزی – کشاورزی – استان ایلام – برنامه ششم توسعه – استان – شایسته سالاری – درون – مدیران – سازمان – سند چشم انداز – ایلام – منابع – برنامه ششم – ناکارآمدی – تحقق – برخوردار – امکانات – مهندسین – سازمانی – انتخاب – برنامه – شایسته – سالاری – توسعه – جامعه – اسناد – طبیعی – شرایط – بسیجی – دلسوز